Historie

Vakmansschap en ondernemersschap

Geheel onafhankelijk van elkaar en zelfs zonder elkaar te kennen bouwden Karl Benz en Gottlieb Daimler motoren voor de aandrijving van voertuigen en produceerden de eerste automobielen ter wereld. Autorijden was in die tijd meer dan een middel van vervoer. Het was een passie, voorbehouden aan een selecte groep mensen. Mensen die genoten van de techniek en van deze nieuwe manier van reizen.

Karl Benz

Karl Benz

Karl Benz

Benz werd in 1844 in Karlsruhe geboren en volgde na zijn middelbare school het Polytechnicum waar hij zijn ingenieursdiploma behaalde. Na diverse activiteiten in technische bedrijven trok Benz zich terug als technisch directeur van de Gasmotorenfabrik A.G. in Mannheim en richtte in 1883 zijn eigen firma op met de naam ‘Benz & Cie, Rheinische Gasmotorenfabrik Mannheim’. De firma fabriceerde tweetakt gasmotoren. Vanaf 1879 was Benz al met de ontwikkeling van een viertaktmotor bezig voor het aandrijven van een voertuig. De motor voor zijn eerste ‘automobiel’ week niet veel af van de stationaire motoren uit zijn fabriek. In 1885 begon hij zijn eerste auto op te bouwen. Het chassis had veel weg van een combinatie van een rijwiel (wielen, ketting en buizenframe) en een paardenrijtuig (zitbank en opstap). De achterin geplaatste horizontale eencilinder viertaktmotor van 0,7 pk had een electrische ontsteking en de aandrijving werd door drijfriemen en kettingen op de achterwielen overgebracht. Op 29 januari 1886 ontving Karl Benz het patent op zijn voertuig onder octrooinummer 36423. In dit patent werd de grondslag voor de hedendaagse auto vastgelegd. Twee jaar later maakten echtgenote Bertha Benz en haar beide zoons een tocht van tweehonderd kilometer om Karl ervan te overtuigen dat zijn uitvinding betrouwbaar was en het vervoermiddel zeer praktisch was. In hetzelfde jaar exposeerde Benz zijn driewieler op de Motortentoonstelling van München. Weldra kwamen er veel bestellingen uit Frankrijk en later ook uit Engeland. De eerste autofabriek ter wereld met al snel vijftig man personeel leverde de eerste bestellingen uit. De auto was geboren!

Gottlieb Daimler

Gottlieb Daimler

Gottlieb Daimler

Gottlieb Daimler werd in 1834 in Schondorf, een dorpje onder de rook van Stuttgart, geboren. Ook Daimler volgde de opleiding aan het Polytechnicum. Als jong ingenieur deed hij veel ervaring op bij verschillende fabrikanten in de machinebouw in binnen- en buitenland. Tenslotte werd hij door de Gasmotoren Fabrik Deutz gevraagd om als hoofdingenieur de fabricage te leiden bij de bouw van gasmotoren, die door Nicolas Otto ontworpen waren.

Wilhelm Maybach

Wilhelm Maybach

Wilhelm Maybach

Bij dit project trok Daimler de jonge technicus Wilhelm Maybach aan die hij vroeger bij een machinefabriek in Reutlingen had leren kennen. Beide heren besloten samen verder te gaan. Daimler was ervan overtuigd dat de gasmotor van Otto niet de toekomst was en ontwierp met Maybach een motor met inwendige verbranding, die geschikt zou zijn voor aandrijving van voertuigen, motoren en vaartuigen. Op deze motor werd in 1883 octrooi aangevraagd en op 16 december van dat jaar werd aan Daimler patent verleend op zijn snellopende en lichte benzinemotor.

Het motoriseren werd door Daimler en Maybach op verschillende manieren toegepast. Gottlieb Daimler construeerde de ‘Einspur’, een tweewieler met een lichte en betrekkelijk kleine motor waarmee zijn oudste zoon Paul in 1885 de eerste geslaagde rit van drie kilometer maakte. Na deze eerste motorfiets werd de motor vervolgens ook in een boot (1885), een tram en een luchtschip (1887) geplaatst.

Aangespoord door het succes kocht Daimler in 1885 een koets bij de firma Wimpff & Sohn en sloopte de disselbomen en andere onderdelen die hij voor zijn voertuig niet nodig had. Hij monteerde de zojuist gereed gekomen ééncilinder viertaktmotor, een versnellingsbak met twee versnellingen en diverse rubber blokken om stoten en trillingen tegen te gaan. In 1886 reed de trotse constructeur met een snelheid van ongeveer 18 kilometer per uur zijn eerste triomfantelijke rit in zijn ‘automobiel’.

Zowel Daimler als Benz bleken niet van elkaars activiteiten op de hoogte te zijn totdat zij patent kregen op hun uitvindingen en hun produkten op de motortentoonstelling in München exposeerden. Beiden hadden nu hun eigen fabriek en verkoopstaf om hun uitvindingen verder te ontwikkelen en succesvol aan de man te brengen. Een zeer opmerkelijk feit is dat deze twee pioniers elkaar nooit hebben ontmoet ofschoon ze slechts honderd kilometer van elkaar af woonden.

Emile Jellinek

Emile Jellinek

Emile Jellinek

Op 6 maart 1900 overleed Gottlieb Daimler op 65-jarige leeftijd. Inmiddels had zoon Paul goede contacten met een Oostenrijks-Hongaarse consul-generaal in Nice, die wild enthousiast was over de Daimler-producten. Hij verkocht tientallen van deze voertuigen aan zijn rijke relaties in Frankrijk. In 1899 kwam Jellinek met een Daimler Phönix uit in een sportwagenrace in Nice en …..

Mércèdes Jellinek

Mércèdes Jellinek

Mércèdes Jellinek

…..gebruikte als pseudoniem Mércèdes, de naam van zijn knappe dochter. Na tal van sportieve overwinningen bedong Jellinek, die inmiddels een kleine 40 procent van de totale autoproductie aan de man bracht, dat alle Daimlers voortaan Mercedes (zonder de accenten) genoemd moesten worden. In 1902 werd de merknaam officieel gedeponeerd tezamen met de driepuntige ster als handelsembleem.

Karl Benz wist in de racerij minstens zoveel belangstelling te trekken als de ‘Mercedes-wagens’ van Daimler. Naast de talrijke race-overwinningen wist Bob Burmann met de Blitzen-Benz op het strand van Daytona Beach een elf jaar durend record te vestigen met de – voor die tijd ongelofelijke – snelheid van 228,1 kilometer per uur.

Daimler-Benz AG

De beide firma’s zouden zich niet alleen maar toeleggen op de personen- en racewagens, maar ook op bedrijfswagens, autobussen en motorenbouw. Inmiddels was het voor beide fabrikanten bijzonder moeilijk geworden hun producten op een niet erg koopkrachtige markt af te zetten. Niet alleen de eerste wereldoorlog speelde daarin een grote rol, maar ook de buitenlandse concurrentie en de 84 andere autofabrikanten die Duitsland rijk was.

Het fusiejaar 1926

Die omstandigheden brachten in 1924 de directies van Daimler Motoren Gesellschaft (DMG) en Benz & Cie ertoe samen te gaan werken, op grond van de overweging dat een toekomstige fusie een versterking zou betekenen op alle fronten. In 1926 kwam het tot een volledige fusie en werd Daimler-Benz AG geboren. Vanaf dat moment droegen de autoproducten de naam Mercedes-Benz.

Wereldberoemde Kompressorwagen

Vanaf dit historische moment brak er voor de fabrikant een eclatant verkoopsucces aan. Zelfs in de crisisjaren wist Mercedes-Benz de glorieuze S/SSK te verkopen. De roemrijke compressorwagens zouden vanaf die tijd de ster een eeuwige glans geven.

70.000 keer 170 V

In 1936 startte de fabriek met de productie van een goedkopere serie met de type-aanduiding 170 V. Na vijf jaar productie bereikte men al het ongekende aantal van 70.000 verkochte eenheden in deze serie.

De goede Ster op al uw wegen

Na de tweede wereldoorlog krijgt Daimler-Benz in 1946 van de geallieerden toestemming om de 170 V in een gelimiteerd aantal te produceren. Vanaf 1949 wordt de productie uitgebreid met de 170 S gevolgd door de zescilinders 220 en 300 in 1951. Het leveringsprogramma breidde zich snel uit.

Opzien baarden de Ponton A-type 180 in 1953, de bloedsnelle 300 SL ‘Vleugeldeur’ met inspuitmotor in 1954 en de dames-vriendelijke roadster 190 SL in 1955. In de jaren die hierop volgden zou Mercedes-Benz de schijnwerpers van de wereldpers op zich gericht weten te houden door de introductie van de eerste auto met een veiligheidscarrosserie (220 S 1959), het ABS en de eerste generatie airbags (1970). Vanaf de eerste dag van het ontwerpen van auto’s deden vele nieuwe technologieën hun intrede. Daimler en Benz en later Mercedes-Benz leverden telkens een belangrijke bijdrage in verdere ontwikkeling van de auto- en motorindustrie. De roemrijke historie van dit merk draagt bij aan een toekomst, waarin het zonder enige twijfel een belangrijke rol zal blijven spelen in de mobiliteit van de mens.

© Mercedes-Benz Automobiel Clubs Nederland / Robert Scheerboom